Een evenwichtige genderverhouding - gedachten & gedrag

"Onderhandelingsdelegaties bestaan vooral uit mannen. Dat komt omdat mannen weigeren de macht met vrouwen te delen." Een uitspraak vanmiddag bij Buitenhof van de door mij zeer gerespecteerde Petra Stienen, arabist en voormalig diplomaat. Ik ben altijd blij met haar verschijning in de media, ook vandaag vond ik haar optreden grotendeels vriendelijk, onderbouwd en genuanceerd. Maar met dit citaat ben ik het nou een keer niet eens.

Het klopt natuurlijk wel dat bijna overal waar formele besluiten worden genomen, mannen veruit in de meerderheid zijn. Althans: het klopt in diverse opzichten helemaal niet, maar feitelijk wel. De vraag is: komt dat puur door onwil van mannen of is de realiteit iets genuanceerder?

Onwillig

Natuurlijk zijn er mannen die weigeren de macht te delen. Helaas zijn zij niet onder de indruk van dit verwijt. Veel mannen zijn nog zoekende hoe ze hierin staan. Zij voelen zich door het verwijt tot onwillig bestempeld en dat vergroot niet hun neiging tot reflectie. Dat laatste wordt dan vaak 'typisch mannelijk' genoemd, heel begrijpelijk en terecht, maar een oplossing komt zo niet dichterbij. Het lijkt mij interessant na te gaan wat die mannen wel nodig hebben om tot andere gedachten en gedragingen te komen.

Oorzaken

Wat weerhoudt mannen ervan om vrouwen meer formele macht te geven? Dit zijn een paar factoren:

• het is een verandering van gewoonte, een fenomeen dat (niet alleen bij mannen) leidt tot bijna existentiële vragen. Heb ik het dan tot nu toe fout gedaan? Kan er getwijfeld worden aan mijn goede intenties? Hadden dingen die fout gingen voorkomen kunnen worden? Zou alles beter zijn gegaan als ik hierin andere keuzes had gemaakt?
• zoals vrouwen onderlinge loyaliteit voelen, zo hebben mannen die ook. Als een man pleit voor meer vrouwen in formele posities, kan dat door zijn seksegenoten (onbewust) worden geïnterpreteerd als een doorbreking van ongeschreven regels
• het idee dat vrouwen door hun informele macht al zo ongelooflijk veel invloed hebben, dat het bedreigend voelt om ze ook nog eens meer formele macht te geven. 'Dan is het einde zoek'
• het idee dat als je met vrouwen in gesprek gaat er soms een stortvloed aan verwijten komt die niet alleen heel tijdrovend en demotiverend is, maar ook vaak verwarrend. Mannen zijn net mensen, ze hebben angst om gekwetst te worden, ook al verbergen ze dat iets beter dan vrouwen.

Oplossingen

Wat zou helpen om vrouwen meer formele macht te geven? Wat vrouwen hier zelf aan kunnen doen is enig begrip tonen voor de bovengenoemde beleving van mannen. Wat zeker niet hoeft te betekenen: het eens zijn met de keuzes die hieruit voortvloei(d)en. Wat mannen zelf kunnen doen:

• vrouwen vragen hun ambities uit te spreken 
• vrouwen vragen wat ze nodig hebben om deze ambities uit te spreken en te realiseren 
• overwegen wat ze kunnen doen om vrouwen hierbij te steunen
• ervoor kiezen gevoelens van ongemak over de situatie (inclusief de twijfels over hun eigen keuzes) ter sprake te brengen en vragen om een eerlijke, respectvolle reactie
• beseffen dat divers samengestelde teams beter presteren en dus het gezamenlijk belang beter dienen (afgezien van andere componenten, zoals de ethische)
• elkaar aanspreken op kansen voor en wenselijkheid van evenwicht in de genderverhouding
• aanspreekbaar zijn op het grijpen van kansen diversiteit te creëren, bijvoorbeeld bij de samenstelling van teams
• dit ook publiekelijk verklaren. Is er misschien ergens een website waar je als man kunt verklaren dat je streeft naar een evenwichtige genderverhouding? Anders moet die er komen! Zo kun je je seksegenoten vertellen 'ik zeg dit niet uit gebrek aan loyaliteit naar jou, ik zeg dit omdat ik deze verklaring ondertekend heb'
• misschien moet er ook een fonds komen waaraan mannen die merken dat ze meer verdienen dan vrouwen, het surplus kunnen doneren. Dan komt er geld om projecten in dit kader te ondersteunen.

Wat kunnen vrouwen zelf doen:

• de discussie niet richten op wat mannen verweten kan worden, maar op wat hen helpt om tot besef te komen
• ambities uiten
• nagaan wat anderen nodig hebben om te helpen bij het realiseren van deze ambities.

Wat iedereen kan doen: respectvol omgaan met jezelf en je medemensen. Prima om woede te uiten, zolang er ook nog ruimte is voor empathie. En verantwoording nemen: beloven wat je kunt waarmaken en dat vervolgens doen.

Links:

• website Buitenhof TV
• website van spreker en publicist Petra Stienen
• een eerder stuk over de beleving van mannen rond de verwijten tegen hen is Gezocht: respectvolle verhouding M/V
• een meer humoristische benadering staat in het stuk Versieren van vrouwen - feest voor feministes 
• ter gelegenheid van Blog Action Day 2014: MisVerstanden rond gelijkwaardigheid.

Tweetwisseling met Petra Stienen, wiens uitspraken aanleiding waren tot het schrijven van dit blogstuk.