Israël en Hamas: woestijn wordt moeras

Wederzijdse bombardementen. Wanhoop en woede. Tanks. En vooral heel veel gewonden die door ambulances worden afgevoerd. Dat is wat we zien van het escalerende conflict in Gaza. Minder goed zichtbaar zijn de wurggreep waarin Gaza wordt gehouden (politiek, economisch, militair, cultureel) en de ontreddering na het neerkomen van een raket in Israël. We zien ook weinig van de vredelievende initiatieven aan beide kanten. En we komen evenmin te weten hoe mensen het volhouden om te leven in een situatie van permanente dreiging.

Overeenkomsten tussen conflictpartijen
Het prikkelende van conflicten tussen landen is dat de standpunten aan beide kanten heel divers kunnen zijn. Ondanks de behoefte aan eenheid, bestaan er interne meningsverschillen over de gewenste aanpak. En dat terwijl de posities van de beide partijen opvallend veel overeenkomsten vertonen! Aan beide kanten leven vurige behoeftes aan vrede en aan beide kanten bestaan daar sterke bezwaren tegen. Beide partijen zijn het erover eens dat de ander escalerende stappen zet en dat de eigen acties passende maatregelen vormen daartegen.

Eigen rechtvaardiging
De extreme elementen aan beide kanten het eens over iets heel belangrijks: het doen van een concessie moet ten koste van alles moet worden vermeden omdat dit gelijk staat aan capitulatie. En aan beide kanten wordt permanent gezocht naar rechtvaardiging van het eigen optreden, zelfs als dat volkomen uit de hand is gelopen. Bij dit conflict is er nog een opmerkelijke overeenkomst: de rechtvaardiging die van Palestijnse kant wordt gehoord voor het gebruik van geweld, deed mij wel eens denken aan de wijze waarop Joden die de verschrikkingen van de Nazi’s beschrijven, ook als ze die niet zelf hebben meegemaakt.

Geen 'eisen'
En het is juist die rechtvaardiging die dan weer aanknopingspunten biedt. Behoefte aan rechtvaardiging is volstrekt natuurlijk, normaal en reëel. Door begrip te tonen voor de rechtvaardiging van een conflictpartij, kun je goodwill verkrijgen die ervoor zorgt dat zo’n partij bereid is naar een verzoek te luisteren. Zo’n verzoek heeft natuurlijk pas zin als er een verstandhouding is bereikt en dan nog moet het met tact worden gedaan. Ik zal bijvoorbeeld geen petities ondertekenen die iets ‘eisen’. Ik zal dus niet eisen van Israël dat het stopt met het overhoop schieten van kinderen of het saboteren van de economie in Gaza. Noch zal ik eisen van Hamas dat het stopt met het afvuren van raketten als hagel en het gebruik van burgers als menselijk schild.

Verbittering of vrede?
Gevolg van geweld is dat de verhoudingen escaleren. Toenemende frustraties geven een steeds grotere verbittering en neiging tot wraak. Of ontstaat er juist steeds meer behoefte aan rust en vrede?

Woestijn wordt moeras
Israël is een land dat naast een geavanceerde wapenindustrie ook op andere terreinen voorop loopt. Het heeft een geraffineerd persbeleid ( zie bijvoorbeeld de onderstaande 10 regels) en het beschikt over technieken om woestijnen vruchtbaar te maken. Dat biedt nieuwe hoop.

In het midden oosten zijn ook na het ontstaan van de bijbel, de koran en de torah, na de opkomst van de profeten, wonderen gebeurd. De transformatie van woestijn tot moeras bewijst dat. Maar in figuurlijk opzicht komen we daarmee van de regen in de drup ... van de zandstorm in het drijfzand. Het is de hopen dat de dorst naar vrede wordt gelest en dat het perspectief daarop niet wegzakt als een mooie boom in drassige grond.

Indymedia: Tien regels voor de westerse media bij de berichtgeving over Israël.
(deze regels werden voorgelezen door Thomas Lepeltak in het programma Business Class op RTL 7).